Five o’clock Tea Expedition – Tajwan 2014.

Bogactwo historyczne i kulturowe.

Tajwan to fascynująca wyspa z niezwykle bogatą historią i kulturą kształtowaną na przestrzeni wieków przez nie tylko autochtonów ale również europejskich handlarzy i przede wszystkim migrantów z Chin kontynentalnych. Ze względu na swoją zachwycającą florę i klimat, została nazwana przez portugalskich żeglarzy Ilha Formosa – czyli piękna wyspa, co na wiele wieków zakorzeniło się w nomenklaturze jako Formosa.

Pierwsze wzmianki o obecności Chińczyków Han na Tajwanie sięgają XIII wieku, lecz wiele wskazuje na to, iż migracja z Chin kontynentalnych miała miejsce już dużo wcześniej. Jest to niezwykle ważne w kontekście herbaty ze względu na sam fakt, iż sąsiedni region Chin kontynentalnych – Fujian – to ojczyzna Oolongów, których uprawy współcześnie zdecydowanie dominują na Tajwanie. Migracje Chińczyków Han na Tajwan podczas panowania dynastii Qing, doprowadziły do stopniowej sinizacji rdzennej ludności oraz rozwinięcia infrastruktury przemysłowej i transportowej. Wraz rozprzestrzenianiem się chińskiej kultury na Tajwanie zawitała tam tradycyjna ceremonia parzenia herbaty, a wraz z nią zaczęły się rozwijać miejscowe plantacje. Pierwsze oficjalne wzmianki o pojawieniu się herbat na Tajwanie datuje się na około 300 lat temu (rok 1645 lub 1717 w zależności od źródła).

Inwazja Japonii na Chiny.

Punktem zwrotnym w historii Tajwanu była inwazja Japonii na Chiny w 1894 roku. Tajwan, po wstępnych walkach został szybko zdobyty przez Japończyków, którzy zaczęli stopniowo zasiedlać wyspę. Przez następne cztery dekady na Tajwanie zamieszkało ok. 300 tys. Japończyków. Podczas okupacji zakończyli oni długi proces modernizacji wyspy, w tym ekspansję pól herbacianych. Za czasów japońskiej okupacji, próbowano również zasadzić herbatę Camelia Assamica w prowincji Nantou, aby produkować ją głównie w celach eksportowych. Jednak z powodu wysokich cen, popyt na rynkach zagranicznych był znikomy – powrócono do produkowania na szeroką skalę herbat z których najbardziej słynęli – oolongów. Po zakończeniu okupacji, gdy nastąpił exodus Japończyków, zabrali oni ze sobą do Japonii wiele elementów kultury tajwańskiej, jak chociażby właśnie zamiłowanie do Oolongów, które szybko zdobyły wielu zwolenników w Kraju Kwitnącej Wiśni. Współcześnie jest to jedna z bardziej popularnych herbat w Japonii, szczególnie często spożywana jako herbata poobiednia, lub jako gotowy napój do kupienia w sklepach lub wszechobecnych automatach.

Położenie i klimat.

Tajwan to wyspa otoczona morzem południowochińskim, wschodniochińskim i filipińskim.
Panuje tam klimat zwrotnikowy wilgotny o monsunowej odmianie, który wyjątkowo sprzyja uprawom warzyw, owoców, roślin czy kwiatów. Flora jest bardzo różnorodna, a lasy zajmują nawet 50% powierzchni wyspy. Wszystkie te czynniki sprawiają, że jest to idealne miejsce do produkcji wysokiej klasy specjałów herbacianych i nie tylko.

Uprawa herbaty.

Na Tajwanie herbata uprawiana jest w dużej mierze na zboczach gór, a plantacje sięgają wysokości nawet 2600 m n.p.m. Popularnym widokiem są również pola uprawne na przedmieściach aglomeracji miejskich. Jedne z najpopularniejszych regionów to:  Hsindian, Pinglin, Yilan, Miaolin, Nantou czy Yunlin oraz pasma i regiony górskie. Sama charakterystyka upraw zmieniała się z czasem, od mocno oksydowanych herbat o długich, szpiczastych liściach, po lekko oksydowane, kunsztownie zwijane kuleczki. Jedną z najbardziej popularnych i interesujących herbat uprawianych na Tajwanie jest Oolong Oriental Beauty. Zachwyca on przede wszystkim sposobem produkcji. Podczas dojrzewania, listki nadgryzane są przez cykadę Amrasca Biguttula, przez co proces oksydacji zaczyna się już na krzewie herbacianym. Po zbiorze liście suszone są przez 12 godzin, podczas których następuje spadek wilgoci o 6%. Poziom oksydacji zazwyczaj wynosi ok 80%. Często spotykane, jednak o mniejszej popularności są herbaty z grupy Ruby (camelia asssamica), Pouchongi oraz niewędzone Souchongi. Rożnorodność upraw jest wyjątkowa w porównaniu z innymi regionami na całym świecie. Ciekawostką są herbaty uprawiane na terenach wysokogórskich – tak zwane High Mountain Oolongs lub Gaoshan Cha. Ich produkcja jest skomplikowana i pracochłonna, a proces przetwarzania liści może trwać nawet do 30 dni. Powoduje to, że oolongów wysokogórskich na rynek trafia stosunkowo mało pomimo, że w ich produkcji specjalizuje się ok 200 małych farmerów. Jedne z najbardziej unikalnych i cenionych regionów to Alishan, Yushan i Tsuifeng.

Zgodnie z wieloma aspektami chińskiej kultury Han, majątki i pola uprawne w dużej mierze należały do poszczególnych rodzin, które specjalizowały się w konkretnych uprawach. Na Tajwanie struktura ta jest bardzo podobna gdzie plantacje często są własnością konkretnych rodów, a mistrzowie przekazują tajniki uprawy i produkcji z pokolenia na pokolenie. Te tak zwane mikro plantacje uczestniczą w organizowanych od 1976 roku specjalnych konkursach, których celem jest nagrodzenie najlepiej wytworzonej herbaty. Są to niezwykle popularne wydarzenia, w których uczestniczą praktycznie wszyscy producenci gdyż nagrodą są nie tylko korzyści finansowe, lecz również prestiż i chwała. Wygrane w konkursach są powodem do wyjątkowej dumy i zdobywcy nagród z odpowiednią estymą prezentują swoje tytuły.

Tajwański herbaciany rynek, zwieńczają herbaty sezonowane. Często leżakowane są do kilku, a nawet kilkunastu lat. Jednak bardzo często dochodzi do fałszerstw i sztucznego postarzania herbat, ze względu na wyjątkowo wysokie ceny, jakie osiągają ich autentyczne odpowiedniki na całym świecie.

Kolebka napoju Bubble Tea.

Tajwan jest również kolebką napoju o nazwie Bubble Tea. Jest to napar herbaciany, pochodzący z wysokogatunkowych liści Oolong lub mocnej, czarnej herbaty, wzbogacony kulkami tapioki. Ta kompozycja szybko okazała się hitem i znalazła wielu zwolenników na całym świecie.

Ilha Formosa jest wyjątkowym i zjawiskowym miejscem, w którym spotyka się wiele różnorodnych kultur i wciąż można poczuć klimat Chin jakie wymarzył sobie Sun Jat-Sen. Niezwykła kuchnia, tradycyjne obrządki i nowoczesna technologia to tylko niektóre z licznych powodów, które sprawiają, że jest to absolutny must-have na mapie herbacianych podróży.

Więcej zdjęć z podroży znajdziecie pod linkiem: https://fiveoclock.eu/tea-expedition/